‘We zijn er om te helpen, niet om geld te halen’

Anne, Sybren en Hung helpen inwoners die financiële schulden hebben

Op de foto staan van links naar rechts: Anne, Sybren en Hung

Wat doe je als je je rekening niet meer kunt betalen? Gemeenten krijgen sinds 2021 een melding als inwoners een betaalachterstand hebben bij hun woningcorporatie, energiemaatschappij, waterbedrijf en/of zorgverzekeraar. Hierdoor kunnen zij mensen sneller helpen, als die dat willen. Vroegsignaleerders voeren dit nieuwe, proactieve beleid uit. We spraken erover met Anne Ferkingshoff, Sybren Zantinge en Hung Pham van gemeente Waadhoeke.

Wat doen jullie?

Wij zijn er om mensen met schulden te helpen. We komen geen geld bij ze halen. Dat vinden we heel belangrijk om te zeggen. Vaak zijn mensen bang als ze schulden hebben. Ze denken dat ze de controle kwijtraken als ze hulp aannemen. Maar wij helpen mensen geheel vrijwillig. Als ze geen hulp willen, is het ook goed. En als ze na een periode van hulp alles weer zelf willen doen, kan dat ook.

Waarom is dit nodig?

Door de hoge energie- en brandstofprijzen en dure boodschappen zijn er best veel mensen met schulden. Er zijn ook andere redenen waardoor mensen in de schulden raken. Bijvoorbeeld een scheiding of ontslag op het werk. Veel mensen wachten lang voordat ze om hulp vragen. Ze schamen zich of ze denken dat ze het zelf moeten oplossen. Als dat niet lukt, worden de problemen groter. Soms hebben mensen al tienduizenden euro’s schuld voordat ze om hulp vragen. Dan duurt het lang voordat die schulden zijn afgelost. Schuldsanering duurt gelukkig geen drie jaar meer, maar nog wel anderhalf jaar. Hoe eerder mensen ons bellen, hoe sneller ze meestal uit de problemen zijn.

‘Veel mensen wachten lang voordat ze om hulp vragen’

Hoeveel huisbezoeken leggen jullie ongeveer af?

We krijgen per maand ongeveer 160 meldingen waarmee we aan de slag gaan. Dat zijn meldingen van instanties waarbij onze inwoners een schuld hebben. Al die inwoners sturen we een sms, mail of brief. Sommige sturen we een brief waarin staat dat we binnenkort even langskomen. Daarna bellen we om te vragen of ze de brief hebben ontvangen. De meeste mensen laten weten dat langskomen niet nodig is. Bijvoorbeeld omdat ze de rekening al hebben betaald. Bij ongeveer een derde van de mensen gaan we op bezoek.

Hoe reageren mensen als jullie op bezoek komen?

Dat is heel verschillend. Heel soms is iemand echt niet blij met onze komst. Die wil dan niets met ons te maken hebben. Maar de meeste mensen reageren heel aardig. En de mensen die we mogen helpen, zijn daarna eigenlijk altijd blij en opgelucht.

Hoe gaat zo’n bezoek in zijn werk?

We gaan meestal alleen en we laten altijd van tevoren weten dát we komen, maar niet wanneer. Wanneer mensen ons binnenlaten, vragen we ze naar hun situatie. We zetten samen op papier wat de vaste inkomsten en uitgaven zijn. Als dan blijkt dat ze geld overhouden, kijken we waar dat geld naartoe gaat. We bespreken of ze sommige uitgaven misschien beter niet kunnen doen. Als er schulden zijn, kunnen we de instanties bellen om een betalingsregeling af te spreken. Wij hebben van het waterbedrijf, zorgverzekeraars, woningcorporaties en energiebedrijven rechtstreekse nummers. We kunnen mensen ook doorverwijzen. Bijvoorbeeld naar een vrijwilliger van Humanitas of een schuldhulpmaatje. Deze mensen kunnen helpen met de belastingaangifte en het aanvragen van toeslagen. We zijn op de hoogte van de nieuwste regelingen en subsidies. Daardoor is er bijna altijd meer mogelijk dan mensen denken.

‘Mensen die we mogen helpen, zijn daarna eigenlijk altijd blij en opgelucht’

Welk huisbezoek maakte de meeste indruk op jullie?

Kortgeleden werd een inwoner van onze gemeente bijna uit zijn huis gezet. Hij had al heel lang soms wel, en soms geen werk. In de periodes zonder werk, was hij het ene financiële gat met het andere gaan vullen. Door grote schulden snel af te lossen, kon hij zijn vaste lasten niet meer betalen. Omdat hij niet wist dat er hulp was, had hij veel te lang gewacht. Toen we via de woningcorporatie ontdekten dat de problemen zo groot waren, kwamen we direct in actie. Sybren belde met de woningcorporatie en Anne is naar meneer zelf toe gegaan. Zij vond hem op de grond, zittend in een hoekje van de woonkamer. Hij had al lang niet goed gegeten. We voorkwamen dat hij zijn huis uit moest en regelden alle hulp die hij nodig had. Nu gaat het gelukkig weer wat beter.

Welke situaties kom je het meest tegen?

Als mensen in de problemen komen, betalen ze vaak eerst hun zorgverzekering niet meer. Pas als ze de huur niet meer kunnen betalen, vragen ze om hulp. Mensen denken dan dat ze wel zonder zorg kunnen, maar niet zonder een dak boven hun hoofd. Dat is een begrijpelijke gedachte, maar in beide gevallen loopt er een schuld op. Daar moet toch een oplossing voor komen. We zien ook dat mensen de eindafrekening van het energiebedrijf in één keer terugbetalen. Of een forse terugvordering van de Belastingdienst. Maar dat ze dan geen geld meer hebben voor hun vaste lasten. Vooral voor de Belastingdienst zijn mensen vaak een beetje bang. Terwijl de Belastingdienst juist heel schappelijk is met betalingsregelingen.

‘Er is altijd wel iets dat we kunnen doen om mensen te helpen’

Heeft de aanpak succes?

Ja, zeker weten. Want er is altijd wel iets dat we kunnen doen. Of mensen nu grote of kleine schulden hebben.

Hebben jullie nog tips voor de lezer?

Het is heel belangrijk dat mensen proberen om hun vaste lasten te blijven betalen. Die zijn het belangrijkst. Voor het geld dat je dan nog over hebt, kun je betalingsregelingen treffen. Zo doet een bewindvoerder het ook. Eerst de vaste lasten betalen, en met wat er over is de schulden afbetalen. Een andere tip is om eens te kijken op de website van Dienst Noordwest Friesland. Dat is ‘De Dienst, voor als het even anders loopt.’ Op deze website zijn allerlei regelingen en mogelijkheden verzameld. Hier kunnen mensen veel aan hebben als ze financiële problemen hebben. En ze kunnen natuurlijk altijd ons mailen of bellen. Via mailto:vroegsignalering@waadhoeke.nl. Of via onze rechtstreekste telefoonnummers. Anne bel je via 06 – 27 58 09 80, Sybren via 06 – 11 92 34 29 en Hung via 06 – 11 69 60 61.